Uważność można uznać nie tylko za narzędzie przydatne w zawodach kreatywnych, do których należy profesja architekta (zarówno przestrzeni miejskiej, wnętrz, jak i zieleni), ale też za dyspozycję, która umiejętnie trenowana pozwala nam pełniej doświadczać efektów jego pracy.

Czuły fachowiec

Dlaczego uważny sposób myślenia w projektowaniu przestrzeni jest tak cenny? Po pierwsze, odblokowanie umysłu - otworzenie go na nowe bodźce i wyciąganie z niego tego, co w istocie dla najważniejsze, daje kopa naszej kreatywności. Mamy więcej energii, by ciągnąć raz rzucone pomysły, realizować je w nieschematyczny sposób, stawiać czoła przeciwieństwom losu oraz unikać odtwórczych zabiegów. 

Druga rzecz związana jest stricte z emocjami - uważność uczy współczucia do innych i wspiera nas w procesie przyjmowania ich perspektywy. Są to czynniki, które oczywiście składają się na lepsze rozumienie drugiego człowieka. Będąc w stanie konceptualizować sobie potrzeby, pragnienia, odczucia innych, możemy wybierać te rozwiązania, które będą a) funkcjonalne - staną naprzeciw oczekiwaniom, b) ciepło przyjęte czy wywołujące pozytywne wrażenia estetyczne - wiedza o mechanizmach, które rządzą emocjami, pozwala lepiej określać, z jakich źródeł pochodzą lub co działa antagonistycznie do nich.

Kolejną umiejętnością, którą może się pochwalić każdy trenujący uważność jest większa czułość na bodźce, które zazwyczaj zupełnie uciekają naszej uwadze. Można powiedzieć, że progi wejściowe dla różnych naszych zmysłów ulegają obniżeniu i rzeczywiście, okazuje się na przykład, że praktyka uważności pozwala na detekcję bodźców wzrokowych, których normalnie nie wyłapujemy - przynajmniej według sprawozdań fenomenologicznych, czyli wrażeń spisanych przez uczestników badań (Brown, Forte & Dysart, 1984). Dowiedziono również, że wysoki poziom dyspozycyjnego mindfulness zwiększa częstotliwość silnych reakcji emocjonalnych na dzieła sztuki (Harrison & Clark, 2016).

‍

‍

Z tym powiązana jest koncentracja i choć nie udało się jeszcze ostatecznie wyklarować związku mindfulness z jej wzrostem (wiadomo jedynie, że zachodzi pozytywna korelacja; Henriksen, Richardson & Shack, 2020), dowody empiryczne wskazują m.in. na wzmacnianie przez praktykę uwagowej reakcji pasm alfa w pierwotnej korze somatosensorycznej mózgu (Kerr et al., 2013). Jest to ważne ze względu na rolę modulacji sygnałów alfa w filtrowaniu przepływu informacji o bodźcach czuciowych i jej organizacji.

Jak przestrzeń może Cię ukoić

Z korzyści płynących z treningu uważności możesz skorzystać będąc nie tylko twórcą, ale i odbiorcą sztuki architektonicznej czy wnętrzarskiej. Panujący ostatnio trend na aplikowanie uważnych rozwiązań do samodzielnie aranżowanej przestrzeni ma solidne oparcie merytoryczne. Czyli za tymi wszystkimi tablicami z Pinteresta kryje się tło naukowe! Moda na wnętrza, które mają służyć bardziej do życia, używania, a mniej do szpanowania - prostsze, jaśniejsze, mniej podzielone, stonowane, ale jednocześnie żywe, ma dużo sensu.

Zagracone, wypełnione różniącymi się między sobą znacznie meblami, zaniedbane pomieszczenia negatywnie wpływają na nasze samopoczucie - wzrasta poziom stresu (McMains & Kastner, 2011) i całe spektrum symptomów związanych zarówno ze zdrowiem mentalnym (np. utrudnione podejmowanie decyzji; Saxbe & Repetti, 2010), jak i fizycznym.

Dlatego właśnie dbanie o miejsca, w których na co dzień funkcjonujesz jest tak ważne - krok po kroku możesz, nawet nie zdając sobie z tego sprawy, znacząco wpłynąć na swój poziom szczęścia. Możesz więc traktować planowanie przestrzeni dookoła Ciebie jako selfcare!

Miejsce ma znaczenie

Jeśli postanowisz dziś zmienić coś w swoich wnętrzach (a może ogrodzie? na działce? w biurze?), przyda Ci się dawka inspiracji. Zerknij na poniższe niezwykłe przykłady miejsc stworzonych w uważnym duchu, często właśnie z myślą o medytacji! Oczywiście sugestię betonowych ścian i konstrukcji na piętrze przyjmij z przymrużeniem oka, gdy masz w planach przearanżować swój salon w 40-metrowym mieszkaniu:)

‍

zdjęcia Simone Bossi, źródło: dezeen

Ta niezwykła walcowata bryła betonu to the Meditation Space zaprojektowane przez Tadao Ando. Cylindryczna konstrukcja znajduje się w Paryżu, na tyłach siedziby UNESCO. Intencją projektu było stworzenie miejsca odosobnienia, do którego mógłby wejść każdy przechodzień, by posiedzieć chwilę w spokoju, pomyśleć. Budynek ma wywoływać wrażenie wzmożonego przyciągania grawitacyjnego.

‍

zdjęcia Karolina Tunajek, źródło: dezeen 

A to złotko Piotra Brzozy i studio Projekt Praga. Złota ,,dostawka” budynku to odseparowany mini-pokój do medytacji stworzony dla rzeźbiarza Pawła Althamera.

‍

zdjęcia: dezeen
‍

Drewniany pawilon małych rozmiarów znajduje się nad wodą w Parku Narodowym Stelvio na północy Włoch. Stworzył go Giovanni Wegher, by udostępnić turystom miejsce do kontemplacji i odpoczynku.

Źródła:

Kerr, C. E., Sacchet, M. D., Lazar, S. W., Moore, C. I., & Jones, S. R. (2013). Mindfulness starts with the body: somatosensory attention and top-down modulation of cortical alpha rhythms in mindfulness meditation. Frontiers in human neuroscience, 7, 12.

Brown, D., Forte, M., & Dysart, M. (1984). Visual sensitivity and mindfulness meditation. Perceptual and motor skills, 58(3), 775-784.

Henriksen, D., Richardson, C., & Shack, K. (2020). Mindfulness and creativity: Implications for thinking and learning. Thinking skills and creativity, 100689.

Harrison, N. R., & Clark, D. P. (2016). The observing facet of trait mindfulness predicts frequency of aesthetic experiences evoked by the arts. Mindfulness, 7(4), 971-978.

Saxbe, D. E., & Repetti, R. (2010). No place like home: Home tours correlate with daily patterns of mood and cortisol. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(1), 71-81.

McMains, S., & Kastner, S. (2011). Interactions of top-down and bottom-up mechanisms in human visual cortex. Journal of Neuroscience, 31(2), 587-597.

dezeen.com