Mózg to bezsprzecznie jeden z najbardziej skomplikowanych obiektów we wszechświecie. Organ ten jest bezustannie aktywny, a ewolucja zadbała o to, aby pozwalał nam jak najlepiej funkcjonować na Ziemi. Jeśli mózg kształtował się przez tysiące lat, aby dać nam jak największe szanse na przetrwanie to dlaczego coraz więcej osób zmaga się z problemami psychicznymi? Czy do wzrostu zachorowań przyczyniły się smartfony? Jakie ewolucyjne korzyści płynęły z depresji i czy chorowali na nią również nasi przodkowie?

‍

‍

Odpowiedzi na te pytania i więcej wiedzy na temat mechanizmów odpowiedzialnych za uzależniającą moc nowoczesnych technologii znajdziecie w książce “Wyloguj swój mózg.” To obowiązkowa pozycja nie tylko dla pasjonatów psychologii i literatury popularnonaukowej, ale wszystkich, którzy chcą świadomie korzystać z nowinek technologicznych dbając przy tym o swoje zdrowie psychiczne.

Paradoksalnie, chociaż obecny poziom zaawansowania technologicznego naszego społeczeństwa jest zasługą naszej neuroanatomii, ludzki mózg nie zdążył przystosować się do tempa współczesnego życia. W “Wyloguj swój mózg”, Anders Hansen, szwedzki psychiatra i badacz z prestiżowego Instytutu Karolinska w ciekawy i przystępny sposób objaśnia fizjologiczne i neurobiologiczne mechanizmy, które zapewniały naszym przodkom przetrwanie, a we współczesnym świecie przyczyniają się do globalnych problemów ze zdrowiem psychicznym. 

Hansen przeplata ekspercką wiedzę i odniesienia do badań naukowych z anegdotami z własnego życia i nawiązaniami do popkultury, obrazuje ewolucyjne mechanizmy barwnymi historyjkami, aby ułatwić ich zrozumienie. Przestrzega przed konsekwencjami nowoczesnego stylu życia i podkreśla, że jednym z jego najgroźniejszych następstw jest długotrwały stres, który może przyczynić się do rozwoju chorób psychicznych, takich jak depresja, i fizycznych, jak nowotwory.

‍

‍

Do negatywnych skutków długich godzin spędzonych przed ekranami należą również problemy ze snem i koncentracją, które wpływają na naszą produktywność i zdolność przyswajania informacji. Udowodniono, że telefon rozprasza nas nawet kiedy jest wyłączony - wystarczy, że znajduje się w zasięgu naszego wzroku (Ward et al., 2017). Oddziaływanie technologii na naszą uwagę sprawia, że interakcje z ludźmi w świecie realnym mogą wydawać nam się mniej satysfakcjonujące, kiedy pod ręką mamy telefon (Dwyer et al., 2018).

‍

‍

Autor wspomina również, że ekrany mogą wpływać na nasz apetyt, jeśli wpatrujemy się w nie późno w nocy. Niebieskie światło pobudza i przygotowuje organizm do działania (przez zwiększenie wydzielania hormonów snu i stresu, melatoniny i kortyzolu), ale też stymuluje apetyt i magazynowanie tkanki tłuszczowej, za które odpowiedzialna jest grelina. Korzystanie ze smartfona wieczorem może skutkować problemami z zaśnięciem i chęcią sięgnięcia po nocną przekąskę.

Szczęśliwie, stres, trudności z zasypianiem i skupieniem to problemy, z którymi jesteśmy w stanie walczyć poprzez regularny trening uważności. W aplikacji Mindy znajdziesz 4-tygodniowy kurs Stres stworzony przez Piotra Jana Panasiuka, dzięki któremu zdobędziesz wiedzę na temat stresu i narzędzia pozwalające Ci radzić sobie z nim na co dzień. Równie skuteczny w walce ze stresem będzie kurs Relaks Darii Zaradkiewicz, który pozwoli Tobie zadbać o lepszy balans pomiędzy życiem zawodowym i odpoczynkiem. Dodatkowo, w Mindy znajdziesz dziesiątki medytacji poświęconych poprawie koncentracji i rozluźnieniu przed snem prowadzonych przez doświadczonych trenerów.

‍

‍

Wypróbuj medytację “Odpoczynek po pracy” stworzoną przez certyfikowaną trenerkę mindfulness, Darię Zaradkiewicz. Nagranie znajdziesz na YouTube oraz w aplikacji Mindy w kursie Relaks.

‍

‍

Jeśli chcesz jeszcze lepiej poznać działanie mózgu, obejrzyj TedTalk Hansen’a i przeczytaj jego najnowszą książkę “W zdrowym ciele zdrowy duch” o związku pomiędzy zdrowiem psychicznym i fizycznym.
‍
Zajrzyj również do działu Wiedza w bibliotece Mindy, aby wysłuchać rozmów na temat stresu i higieny snu z psycholożką Anną Cyklińską prowadzącą popularny profil psychoedukacyjny na Instagramie (@psychoedu). Annę usłyszysz również na naszym kanale Spotify.

Świadomość zagrożeń to pierwszy krok do zdrowszego stylu życia. Z pomocą Mindy już dziś zadbaj o to, aby strategie rekomendowane przez ekspertów stały się Twoim nawykiem. Powodzenia!
‍

‍
Bibliografia:

‍
Dwyer, R. J., Kushlev, K., & Dunn E. W. (2018). Smartphone use undermines enjoyment of face-to-face social interactions. Journal of Experimental Social Psychology, 78, 233-239. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2017.10.007.
Ward, A.,F., Duke, K., Ayelet, G., Maarten, W., Bos. (2017) Brain drain: The mere presence of one’s own smartphone reduces available cognitive capacity. Journal of the Association for Consumer Research, 2(2), 140-154. https://doi.org/10.1086/691462.
WHO. (2020, January 30). Depression. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression